Nowelizacja będzie miała duże znaczenie dla dochodzenia roszczeń we wszystkich sprawach cywilnych: nie będzie istotne już czy  stronami będą przedsiębiorcy czy też zwykli obywatele. Uchwalone przepisy likwidują bowiem odrębne postępowanie w sprawach gospodarczych, lecz jednocześnie rozszerzają wymogi tego postępowania na wszystkie sprawy cywilne.

W odniesieniu do spraw, które zostały wszczęte lecz nie ukończone przed wejściem w życie nowelizacji zastosowanie nadal będą miały dotychczasowe przepisy, co oznacza, że sprawa zostanie dokończona wedle reguł postępowania gospodarczego. Istnieje jednak wymieniona w noweli grupa przepisów, których stosowanie rozpocznie się z dniem wejścia w życie ustawy, także w stosunku do postępowań będących już w toku. Mimo likwidacji postępowania gospodarczego zachowane zostaną sądy gospodarcze jako wydziały sądów powszechnych.

Utrzymana zostanie dobrowolność wniesienia przez stronę pozwaną odpowiedzi na pozew. Niemniej rozszerzeniu uległ zakres spraw, w których przewodniczący będzie mógł nakazać stronie wniesienie odpowiedzi w oznaczonym terminie, nie krótszym niż dwa tygodnie. Dotychczas ograniczało się to do spraw zawiłych lub rozrachunkowych. Po nowelizacji taka możliwość będzie istniała w każdej sprawie

Ważną zmianę w wprowadzi art. 207 § 3 kpc, zgodnie z którym składanie pism przygotowawczych w toku sprawy będzie mogło nastąpić jedynie wtedy, gdy tak postanowi sąd. Innymi słowy strona nie będzie mogła samodzielnie przedstawiać pism procesowych, z wyjątkiem pisma zawierającego wyłącznie dowodowy. Wniesienie spóźnionej odpowiedzi na pozew albo pisma przygotowawczego, którego nie żądał sąd, będzie obligatoryjnie oznaczało jego zwrot.

Zgodnie ze zmianami  Sąd pominie spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zatem zgłaszanie twierdzeń i dowodów poza pozwem i odpowiedzią na pozew (ewentualnie poza pismem przygotowawczym) będzie podlegać ocenie sądu co do terminowości. Sąd oceni, czy strona mogła zgłosić dane twierdzenie lub dowód wcześniej, biorąc pod uwagę tok sprawy.

Ustawodawca nie sprecyzował momentu, od którego wnioski i twierdzenia uważać się będzie za spóźnione - w konsekwencji kwestia ta pozostaje do uznania Sądu.

Powyższe zmiany nakładają  zatem istotne nowe rygory. Strony, które nie będą potrafiły im sprostać muszą się liczyć z negatywnymi skutkami – w przypadku uchybienia wskazanym obowiązkom strona naraża się na przegraną w procesie. Niekorzystny wyrok dla strony, która nie dopełniła ww. obowiązków, nie będzie mógł przez nią być na tej podstawie skutecznie zaskarżony.

Powyższą notę dotyczącą zmian w ustawie Kodeks Postępowania Cywilnego przygotowała Kancelaria adwokacka w Szczecinie - adw. Tomasz Bąk.